De verfilming van The Devil's Exorcist week af van de oorlog die Blatty noemde in zijn korte verhaal. De film richt zich meer op sociaal kwaad, namelijk intergenerationele conflicten. Amerika is nog nooit zo verdeeld geweest. De wereld van jonge mensen, wier taal en cultuur het verleden trotseerden, was een gesloten boek voor oudere Amerikanen. Campussen in het hele land protesteerden tegen de oorlog in Vietnam, met als hoogtepunt de opnames van demonstrerende studenten aan de Kent University in Ohio in mei 1970. Een soortgelijke scène speelt zich af in de eerste minuten van de film, wanneer we vernemen dat Regana's moeder een actrice is die in de film speelt. wie zich bezighoudt met dit evenement. We zien haar duwen met een boze menigte die protesteert tegen het werken in het systeem. De transformatie van Regan in een wild beest is eigenlijk een parafrase van de adolescentie. We zouden een overeenkomst vinden in de 'ondankbare kinderen' in Shakespeare's King Lear. Maar de film raakt ook de verwaarlozing van kinderen door ouders van middelbare leeftijd. En dat niet alleen. Bovendien is pater Karras gefrustreerd door de visie van zijn moeder in een psychiatrische kliniek. En het is zijn schuld dat, tijdens de laatste confrontatie met de demon, een zwakte wordt die uiteindelijk letterlijk zijn nek breekt.

Wat betreft de omgeving van de film, het is vooral in het gebied dat duidelijk de voorkeur had in het naoorlogse Amerika: in het huishouden. Het kwaad is twee keer zo beangstigend als het in staat was om een ​​verder zeer veilig gebied binnen te dringen. De poster voor de film was tenslotte in deze geest. Daarop, nu bekend, stond het tafereel van een man met een aktetas in zijn hand, staande voor een huis, van waaruit het licht van een lamp die in de slaapkamer brandde op straat valt:

Er gebeurt iets onbegrijpelijks met een meisje dat in dit huis woont. Deze man is haar laatste hoop. Deze man is een exorcist.

De heilige omgeving van het huishouden was dus in gevaar. Blatty's verhaal weerspiegelde de hedendaagse angst voor een uiteenvallen van het gezin. Regan was een kind uit een eenoudergezin. Haar moeder gaf alleen om haar carrière en liet haar kennissen achter om voor haar kind te zorgen. De vroege manifestaties van de demon, als de denkbeeldige vriend van het meisje, leken dus de vermiste vader te vervangen. In dit geval past de moeder eigenlijk in de mannelijke rol van kostwinner. Maar niets kon haar de schuld krijgen, ze was gewoon een vrouw van haar tijd.

In tegenstelling tot het bezit dat plaatsvond in Mount Rainier, plaatste Blatty een demon in het lichaam van een vrouw, wat eigenlijk een typisch onderdeel van het horrorgenre is. Een stroom van obscene woorden, daden en verschillende vloeistoffen in verschillende kleuren en texturen stroomt uit Regans lichaam. Verbergde de angst van de mannelijke bevolking voor de groeiende emancipatie van vrouwen zich niet toevallig in dergelijk oncontroleerbaar gedrag? The Devil's Exorcist kwam ook Regans optreden tegen bij de toenmalige drug-thalidomide-affaire, die duizenden pasgeborenen verlamde door verschillende misvormingen en het daaropvolgende debat over de noodzaak om abortussen te legaliseren. Dit debat heeft een ander hot topic op gang gebracht: het recht van vrouwen op controle over hun eigen lichaam.

De film raakte ook een ander probleem aan, namelijk de angst voor de wetenschap. Hoewel de horrorfilms van de jaren vijftig dit onderwerp al behandelden, ging de Exorcist dieper. In een van de obsessieve manifestaties van Regan kan de botsing van een oude demon met de moderne wetenschap worden opgespoord door een van de deelnemers aan een feest in hun huis te vertellen dat hij zal sterven, wat hij versterkt door te plassen. Dan begint de hele carrousel van medische onderzoeken (vaak pijnlijk), maar er wordt niets ontdekt. Hier is het noodzakelijk op te merken dat zelfs medische faciliteiten hun ceremonies en rituelen hebben in de vorm van een reeks verschillende tests, die in hun procedure vergelijkbaar zijn met die welke door de kerk worden uitgevoerd vóór het proces van exorcisme. Maar in dit geval kon alleen de kerk helpen. En dus wordt de kijker de vraag gesteld: hebben doktoren gelijk als ze beweren dat het menselijk denken slechts een cluster van elektrische impulsen is, of, zoals de priesters stellen, zijn we slechts pionnen in de kosmische strijd van het goede tussen het kwade? Beide varianten hebben hoe dan ook nare gevolgen.

De Iraakse proloog van de film is ook suggestief. Merrin staat voor een enorm standbeeld van een demon, waarvoor twee woedende honden hun bloed slaan. Pazopu was een god van de wind in Mesopotamië, een drager van ziekten (als hij tegenstand bood) en ook een beschermheer van de bevalling (gebruikt als een amulet). In de Exorcist krijgt het echter een heel andere betekenis. Bovendien roept zijn opgeheven vuist het nazisme of Afrikaans-Amerikaanse protesten op.

De omgeving van Irak is geen onbekende voor Amerikaanse films. Het bevatte afbeeldingen uit de jaren XNUMX over Egyptische opgravingen en bijbehorende vloeken. Bovendien doet de aanblik van arbeiders die steeds meer artefacten uit de loopgraven graven, denken aan de Eerste Wereldoorlog en dus aan eindeloze strijd. Maar het Midden-Oosten was in de jaren zeventig beangstigend voor Amerikanen, zelfs zonder enige verfraaiing van films. Hun angst voor de Arabische wereld werd erin weerspiegeld.

De Exorcist had dus een kwaad van buitenlandse oorsprong, wat het publiek ertoe aanzette de geïsoleerde gebieden te wantrouwen. Irak wordt gepresenteerd als een plek waar de tijd heeft stilgestaan. Letterlijk, wanneer de wandklok stopt in Merrin's kantoor nadat het hoofd van de demon is ontdekt. Bovendien wordt het hele tafereel aangevuld met uitzichten op donkere steegjes, verwoed graven door arbeiders, buitenlandse en wantrouwende opvattingen van de lokale bevolking en een islamitische oproep tot gebed.

Hoewel Blatty's naam drie keer in de titel van de film voorkwam, lag het succes van de film vooral in het werk van regisseur Friedkin. The Exorcist is een verbazingwekkend voorbeeld van filmmanipulatie. Het is zo goed vastgelegd dat de kijker zich in de echte ruimte voelt. Hetzelfde geldt voor geluid. Dankzij het geweldige geluidssysteem is de stem van de demon nog angstaanjagender. Maar één ding mist de film: Blatty's politieke ondertoon. De ongekende wreedheid in die tijd ondermijnde hem volledig.

Hoewel The Devil's Exorcist Amerika niet terug naar de kerkbanken bracht, deed het wel de vraag naar het horrorgenre toenemen. En dus verschenen makers als John Carpenter en Wes Craven op het toneel, op basis van Friedkins nalatenschap. Er was ook een voortzetting van films met het zogenaamde 'slechte, duivelse kind, zo niet een afstammeling van Satan zelf': Rosemary heeft een baby en Omen. Er verscheen ook een geheel nieuw onderwerp: de levende doden (Night of the Living Dead).

Maar decennia sinds de oprichting heeft de Devil's Exorcist nog steeds de status van een sekte. Dit ondanks het feit dat hij faalde in zijn oorspronkelijke bedoeling, dat wil zeggen, Blatty's verlangen om mensen terug te brengen naar God, want wat in de jaren zeventig een serieus onderwerp leek te zijn, roept nu een glimlach op zijn gezicht op. Maar toch: is het vandaag geen mooie dag voor exorcisme?